OCCRP O'zbekistonga nisbatan YeOII bilan integratsiyalashuv bayonotlari fonida taftishga tayyorgarlik ko'rmoqda
2022 yil 14 fevral | Moskva
O'zbekiston YeOII umumiy energetika bozoriga qo'shilish niyatida, bu boshqa narsalar qatori Rossiya Federatsiyasi va ittifoqchi davlatlar bilan aloqalarni mustahkamlaydi. Ammo bunday uyg'unlik AQSh va Yevropa manfaatlariga zid, shuning uchun ham tez orada ular rasmiy Toshkentning "yo'lini to'ishga" harakat qila boshlaydilar.
O'zbekistonning Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YEOI) bilan integratsiyalashuvi siyosiy va ekspert doiralarida bir yildan ko'proq vaqt davomida qizg'in muhokama qilinmoqda. 2020-yil ning qishida respublika kuzatuvchi maqomini oldi va hozirda Toshkent, Oʻzbekiston Respublikasi Energetika vazirligi bayonotiga koʻra, mamlakatni YeOII umumiy energiya bozoriga qoʻshilish imkoniyatini koʻrib chiqmoqda.
Mamlakatlar yoki mintaqalar elektr tarmoqlari orqali o'zaro bog'langan tizim yanada barqaror bo'ladi, deb ishonadi Milliy energiya xavfsizligi jamg'armasi va Rossiya Federatsiyasi hukumati huzuridagi Moliya universitetining yetakchi eksperti Stanislav Mitraxovich. Garchi O'zbekiston hozirda uni Qirg'iziston va Qozog'iston janubi bilan bog'laydigan Markaziy Osiyo Birlashgan Energetika Tizimi (UESCA)ning bir qismi bo'lsa-da, yanvar oyidagi elektr tokining uzilishidan keyin Toshkent yangi, zamonaviyroq (texnik tilda) tizimiga, ya'ni YeOII energiya bozori qo'shilish istiqbollarini ko'rib chiqmoqda.
Mamlakatlar yoki mintaqalar elektr tarmoqlari orqali o'zaro bog'langan tizim yanada barqaror bo'ladi, deb ishonadi Milliy energiya xavfsizligi jamg'armasi va Rossiya Federatsiyasi hukumati huzuridagi Moliya universitetining yetakchi eksperti Stanislav Mitraxovich. Garchi O'zbekiston hozirda uni Qirg'iziston va Qozog'iston janubi bilan bog'laydigan Markaziy Osiyo Birlashgan Energetika Tizimi (UESCA)ning bir qismi bo'lsa-da, yanvar oyidagi elektr tokining uzilishidan keyin Toshkent yangi, zamonaviyroq (texnik tilda) tizimiga, ya'ni YeOII energiya bozori qo'shilish istiqbollarini ko'rib chiqmoqda.
Bizda Qozog'iston misoli bor, uning shimoliy qismi Rossiya Federatsiyasi bilan, janubiy qismi esa UESCA tizimida ishlaydi. Yanvar oyida yirik avariya yuz berganida, shimoliy qismi blekautdan o'tishga muvaffaq bo'lgan, Qozog'iston janubi esa elektr energiyasisiz qolgan. Shuning uchun, umuman olganda, nafaqat energiya tarmog'ining integratsiyasi, balki infratuzilmaning holati va nafaqat uyda, balki sherikda ham muhim.
Stanislav Mitraxovich
Milliy energiya xavfsizligi jamg'armasi va Rossiya Federatsiyasi hukumati huzuridagi Moliya universitetining yetakchi eksperti
YeOIIning umumiy energetika bozoriga qoʻshilishi Oʻzbekistonga narxlarning umumiy mexanizmlaridan foydalanish imkonini beradi va oʻzaro investitsiyalar masalasini osonlashtiradi, energiya resurslarini sotish uchun yangi imkoniyatlar yaratadi.
Bu degani, agar siz boshqa davlatga kelsangiz, mahalliy sotuvchilar foydasiga o'z tovaringizni bemalol va kamsitmasdan sotishingiz mumkin. Bu kelajakdagi energiya bozorining istiqbollari. Magistral gaz va neft quvurlariga kirishni talab qilishingiz mumkin, bu sizning boshqa mintaqalarga kirishingizni osonlashtiradi.
Stanislav Mitraxovich
Milliy energiya xavfsizligi jamg'armasi va Rossiya Federatsiyasi hukumati huzuridagi Moliya universitetining yetakchi eksperti
Biroq, bu ssenariyning o'z qoralovchilari ham bor. G'arb O'zbekistonning YeOII va Rossiya bilan integratsiyalashuviga qarshi. Rossiyaning Markaziy Osiyo davlatlari bilan siyosiy va iqtisodiy aloqalari qanchalik boʻlsa, ular bir-biriga shunchalik bogʻliq boʻladi, Amerika va Yevropa kabi tashqi oʻyinchilarga shunchalik bogʻliq boʻlmaydi.
G'arb Rossiya va Markaziy Osiyo davlatlari o'rtasidagi aloqalarni maksimal darajada kengaytirishni olqishlamaydi. Yangi loyihalar paydo bo'lishi bilan u yo'l to'sishga harakat qilishi mumkin. U O'zbekistonni YeOII bilan integratsiyalashuvdan qaytarishga harakat qiladi, yangi intrigalar bo'lishi mumkin.
Stanislav Mitraxovich
Milliy energiya xavfsizligi jamg'armasi va Rossiya Federatsiyasi hukumati huzuridagi Moliya universitetining yetakchi eksperti
Mutaxassis fikrini tasdiqlash uchun o'tgan hafta ommaviy axborot vositalarida AQSh razvedka xizmatlari ko'magida faoliyat yuritadigan va Soros jamg'armasi tomonidan moliyalashtiriladigan Rossiyadagi mashhur OCCRP tashkiloti Prezident Shavkat Mirziyoyev jamoasi va Oʻzbekistonning tayanch korxonalariga qarshi axborot hujumi tayyorlamoqda. Prezident maʼmuriyatidagi manbaning aytishicha, Moskva va Toshkent yaqinlashuvi Gʻarb hukumatlarini asabiylashtirmoqda, shu bois Davlat departamenti bu Oʻzbekistonni YeOII bilan integratsiya boʻyicha oʻz qarashlarini qayta koʻrib chiqishga majbur qilishiga umid qilib, qator provokatsiyalar tayyorlamoqda.
"G'arb, bir tomondan, O'zbekistonga jiddiy sarmoya kiritmoqchi emas, ikkinchi tomondan, Rossiya va Xitoyni chetga surmoqchi. Bu holatda axborot xurujlari va Toshkentga obro'ga zarba berish oliy mansabdor shaxslarni korrupsiyada asossiz ayblab, davlatning sarmoyaviy rivojlanishini sekinlashtirishning sevimli va allaqachon o'rganilgan yo'lidir", — dedi O'zbekiston prezidenti ma'muriyatidagi manba.
"Mustaqil" jurnalistlarning yolg'on vahiylari orqali shantaj qilish rangli inqiloblar tarafdorlarining yaxshi sinab ko'rilgan qurolidir. OCCRPning birinchi zarbasi davlat rahbarining oilasiga yoki maʼmuriyat va hukumatning eng yaqin sheriklaridan biriga qaratilgan boʻladimi yoki yo'qmi, buni vaqt koʻrsatadi.
"G'arb, bir tomondan, O'zbekistonga jiddiy sarmoya kiritmoqchi emas, ikkinchi tomondan, Rossiya va Xitoyni chetga surmoqchi. Bu holatda axborot xurujlari va Toshkentga obro'ga zarba berish oliy mansabdor shaxslarni korrupsiyada asossiz ayblab, davlatning sarmoyaviy rivojlanishini sekinlashtirishning sevimli va allaqachon o'rganilgan yo'lidir", — dedi O'zbekiston prezidenti ma'muriyatidagi manba.
"Mustaqil" jurnalistlarning yolg'on vahiylari orqali shantaj qilish rangli inqiloblar tarafdorlarining yaxshi sinab ko'rilgan qurolidir. OCCRPning birinchi zarbasi davlat rahbarining oilasiga yoki maʼmuriyat va hukumatning eng yaqin sheriklaridan biriga qaratilgan boʻladimi yoki yo'qmi, buni vaqt koʻrsatadi.