Odamlarni ko'rish, o'zini namoyish qilish: Qozon shahrida KazanSummit 2022 bo'lib o'tadi
2022 yil 15 may | Moskva
Zamonaviy O'zbekiston jahon iqtisodiyotida, tovar va kapital bozorida o'z o'rnini qidirmoqda va bu juda muvaffaqiyatli amalga oshmoqda. Asosiy ishtirokchilar - Rossiya, Turkiya, Xitoy va, albatta, Markaziy Osiyoning sobiq Sovet respublikalari, Ozarbayjon va Rossiya Federatsiyasi tarkibidagi musulmon turkiy respublikalarga alohida e'tibor qaratilmoqda.
Yaqin kelajakda Oʻzbekistonga jahon iqtisodiyotida malakali oʻrin olish uchun juda yaxshi imkoniyat beruvchiiqtisodiy forum oʻtkaziladi va oʻzbek biznesi uchun ishbilarmonlik aloqalarini oʻrnatish va daromad olish uchun yangi imkoniyatlar ochadi.
Joriy yilning 19-21 may kunlari Qozon shahrida "Rossiya – Islom olami: KazanSummit 2022" XIII Xalqaro iqtisodiy sammiti boʻlib oʻtadi. 2020- yilda forum koronavirus pandemiyasi sababli qoldirilgan. 2021-yil yozida sammit gibrid formatda o'tkazilgan. Tatariston investitsiyalarni rivojlantirish agentligi bu yil Qozon sammiti auditoriyasining o'sishiga umid qilishmoqda. Hozirgacha 30 ta davlat vakillari ishtirok etishlarini tasdiqlagan. Bular Misr, Eron, Ozarbayjon, BAA, Albaniya, Iordaniya, Qozog'iston, Hindiston, Bahrayn, Suriya, Turkiya, Tunis, Qirg'iziston, Malayziya, Indoneziya, Saudiya Arabistoni, Pokiston, Quvayt va boshqalar. Qozondagi sammitga respublikaning barcha manfaatdor xorijiy hamkorlari tashrif buyurishi uchun bepul boʻladi, chunki Islom hamkorlik tashkiloti mamlakatlari ochiqligicha qolmoqda va ular bilan havo aloqasi yoʻlga qoʻyilgan.
KazanSummit-2022 Volga Bolgariya tomonidan Islomni qabul qilganligining 1100 yilligini nishonlash bilan birlashtiriladi, sammit doirasida Butunjahon halol mahsulotlar kuni bo'lib o'tadi. Xalqaro moliya tashkilotlari ma'lumotlariga ko'ra, 2009-yilda halol oziq-ovqat mahsulotlarining jahon bozori 500 milliard dollarni tashkil qilgan. 2021 yil oxiriga kelib esa ular qariyb 4 baravarga oshib, 1,914 trillion dollarga yetdi va jahon oziq-ovqat bozorining 18,3 foizini tashkil etdi. Tatariston yaqinda Rossiyada halol mahsulotlar ishlab chiqarish bo'yicha yetakchiga aylandi. Bu sanoat Qozog'iston va Qirg'izistonda faol rivojlanmoqda, ularga yaqinda Ozarbayjon ham qo'shildi. Joriy sammitning asosiy "hiylasi" Rossiya, jumladan, Moskva rasmiylari va Eron vakillari o'rtasidagi aloqalar bo'ladi. Rossiya Moskva bilan sanksiyalarning achchiq kosasini ichayotgan Eron bilan moliyaviy maslahatlashuvlarni boshlamoqda. Zamonaviy Rossiyada O'rda Rossiyasining moliyaviy tizimini forslar tashkil etganini kam odam biladi. Turklar jangchilar edi.
Forumda islomiy moliya mavzusi doimo asosiy mavzu bo'lib kelgan. Men unda 2016-2019 yillarda qatnashganman. Rossiya Bankining Rossiya regulyatori vakillari qonunchilik bazasi tayyorlanayotganini aytib, ma'qullab bosh chayqashgan. Ammo qonunchilikda haqiqiy o'zgarishlar bo'lmagan. Moskvadagi yaqin fikrli amaldorlar, menimcha, "nima bo'lsa bo'ldi" tamoyili bilan yashaydilar. Ularning tushunchasida islom terrorizm bilan bog'liq, demak, masalani tushungandan ko'ra, taqiqlagan ma'qul. Shu bilan birga, ba'zi Rossiya banklari allaqachon islom ipotekalarini o'z mahsulotlari qatoriga qo'shib qo'yishgan, garchi unga talab qancha ekanligi haqida ma'lumot yo'q bo'lsa ham. Bu borada O'zbekiston vakillarining fikrini eshitish rossiyaliklar, ham rasmiylar, ham xususiy kompaniyalar moliyachilari uchun foydali bo'ladi.
Bank faoliyatini tartibga solish sohasidagi qonunchilik bazasini qo'shimcha qilish islom bank ishi an'anaviy bank faoliyatidan ko'p jihatdan farq qilishi bilan bog'liq. Islomiy moliyada foiz degan narsa yo'q. Omonatni qabul qilib, bank ushbu mablag'larni uchinchi shaxsning biznes loyihasiga kiritish majburiyatini oladi. Qaysi loyihalarda mijoz va bank oldindan kelishib olinadi va kiritilgan sarmoyalardan olingan foyda va zararlar o'zaro taqsimlanadi. Aslida, bank birgalikda investorga aylanadi va shuning uchun foydali biznesga sarmoya kiritishdan manfaatdor.
Moskva birjasida islom mamlakatlari "chiplari"ning paydo bo'lishi ham forum mavzularidan biriga aylanadi. So'nggi yillarda rossiyaliklar xorijiy qimmatli qog'ozlarga qiziqish bildirishdi va hozirgi vaziyatda ular Amerika, Yevropa va Yaponiya kompaniyalariga sarmoya kiritishga muqobil izlashmoqda.
Aleksandr Razuvaev, rossiyalik yevrosiyoshunos, Moskva.
Joriy yilning 19-21 may kunlari Qozon shahrida "Rossiya – Islom olami: KazanSummit 2022" XIII Xalqaro iqtisodiy sammiti boʻlib oʻtadi. 2020- yilda forum koronavirus pandemiyasi sababli qoldirilgan. 2021-yil yozida sammit gibrid formatda o'tkazilgan. Tatariston investitsiyalarni rivojlantirish agentligi bu yil Qozon sammiti auditoriyasining o'sishiga umid qilishmoqda. Hozirgacha 30 ta davlat vakillari ishtirok etishlarini tasdiqlagan. Bular Misr, Eron, Ozarbayjon, BAA, Albaniya, Iordaniya, Qozog'iston, Hindiston, Bahrayn, Suriya, Turkiya, Tunis, Qirg'iziston, Malayziya, Indoneziya, Saudiya Arabistoni, Pokiston, Quvayt va boshqalar. Qozondagi sammitga respublikaning barcha manfaatdor xorijiy hamkorlari tashrif buyurishi uchun bepul boʻladi, chunki Islom hamkorlik tashkiloti mamlakatlari ochiqligicha qolmoqda va ular bilan havo aloqasi yoʻlga qoʻyilgan.
KazanSummit-2022 Volga Bolgariya tomonidan Islomni qabul qilganligining 1100 yilligini nishonlash bilan birlashtiriladi, sammit doirasida Butunjahon halol mahsulotlar kuni bo'lib o'tadi. Xalqaro moliya tashkilotlari ma'lumotlariga ko'ra, 2009-yilda halol oziq-ovqat mahsulotlarining jahon bozori 500 milliard dollarni tashkil qilgan. 2021 yil oxiriga kelib esa ular qariyb 4 baravarga oshib, 1,914 trillion dollarga yetdi va jahon oziq-ovqat bozorining 18,3 foizini tashkil etdi. Tatariston yaqinda Rossiyada halol mahsulotlar ishlab chiqarish bo'yicha yetakchiga aylandi. Bu sanoat Qozog'iston va Qirg'izistonda faol rivojlanmoqda, ularga yaqinda Ozarbayjon ham qo'shildi. Joriy sammitning asosiy "hiylasi" Rossiya, jumladan, Moskva rasmiylari va Eron vakillari o'rtasidagi aloqalar bo'ladi. Rossiya Moskva bilan sanksiyalarning achchiq kosasini ichayotgan Eron bilan moliyaviy maslahatlashuvlarni boshlamoqda. Zamonaviy Rossiyada O'rda Rossiyasining moliyaviy tizimini forslar tashkil etganini kam odam biladi. Turklar jangchilar edi.
Forumda islomiy moliya mavzusi doimo asosiy mavzu bo'lib kelgan. Men unda 2016-2019 yillarda qatnashganman. Rossiya Bankining Rossiya regulyatori vakillari qonunchilik bazasi tayyorlanayotganini aytib, ma'qullab bosh chayqashgan. Ammo qonunchilikda haqiqiy o'zgarishlar bo'lmagan. Moskvadagi yaqin fikrli amaldorlar, menimcha, "nima bo'lsa bo'ldi" tamoyili bilan yashaydilar. Ularning tushunchasida islom terrorizm bilan bog'liq, demak, masalani tushungandan ko'ra, taqiqlagan ma'qul. Shu bilan birga, ba'zi Rossiya banklari allaqachon islom ipotekalarini o'z mahsulotlari qatoriga qo'shib qo'yishgan, garchi unga talab qancha ekanligi haqida ma'lumot yo'q bo'lsa ham. Bu borada O'zbekiston vakillarining fikrini eshitish rossiyaliklar, ham rasmiylar, ham xususiy kompaniyalar moliyachilari uchun foydali bo'ladi.
Bank faoliyatini tartibga solish sohasidagi qonunchilik bazasini qo'shimcha qilish islom bank ishi an'anaviy bank faoliyatidan ko'p jihatdan farq qilishi bilan bog'liq. Islomiy moliyada foiz degan narsa yo'q. Omonatni qabul qilib, bank ushbu mablag'larni uchinchi shaxsning biznes loyihasiga kiritish majburiyatini oladi. Qaysi loyihalarda mijoz va bank oldindan kelishib olinadi va kiritilgan sarmoyalardan olingan foyda va zararlar o'zaro taqsimlanadi. Aslida, bank birgalikda investorga aylanadi va shuning uchun foydali biznesga sarmoya kiritishdan manfaatdor.
Moskva birjasida islom mamlakatlari "chiplari"ning paydo bo'lishi ham forum mavzularidan biriga aylanadi. So'nggi yillarda rossiyaliklar xorijiy qimmatli qog'ozlarga qiziqish bildirishdi va hozirgi vaziyatda ular Amerika, Yevropa va Yaponiya kompaniyalariga sarmoya kiritishga muqobil izlashmoqda.
Aleksandr Razuvaev, rossiyalik yevrosiyoshunos, Moskva.