Siyosatshunos Kedmi Markaziy Osiyoda terrorizmni qanday yengish kerakligini tushuntiradi
2021 yil 18 oktyabr | Moskva
Qandahordagi terakt Markaziy Osiyoda terrorizm tarqalish xavfi haqida eslatdi. Mintaqaning hech qaysi respublikasi bu kurashga bir o'zi qarshi tura olmaydi, deydi isroillik siyosatshunos Yakov Kedmi.
15 oktabr, juma kuni Afg'onistonning Qandahor shahrida Bibi-Fotima shia masjidida juma namozi vaqtida terakt sodir etildi. Ikkita xudkush-terrorchi kuchli portlashni amalga oshirishdi va ko'p odamlarning hayotiga zomin bo'lishdi. OAV ma'lumotlariga ko'ra, 100 dan ortiq odam halok bo'lgan va yaralangan.
Bu operatsiya uchun javobgarlikni Rossiya Federatsiyasida taqiqlangan IG terrorchilik guruhi o'z zimmasiga oldi. Aamaj News nashrining yozishicha, terrorchilar terakt sodir etganlarning ismlarini oshkor qilishgan va jinoyat sodir etilishidan oldin ham ularning fotosuratlarini chop etishgan. Bular guruh a'zolari Anas Xurosoniy va Abu Ali Baluchiy edi.
Isroil davlat arbobi va siyosatshunosi Yakov Kedmi FANga bergan intervyusida, bu Qandahordagi birinchi bunday holat emasligini aytdi. Ekspertning so'zlariga ko'ra, har ikki safar ham afg'on ichki to'qnashuvi sabab bo'lgan. Shunga qaramay, bu voqea butun Markaziy Osiyo mintaqasi uchun katta ahamiyatga ega.
Avvalroq Rossiya rahbari Vladimir Putin bu haqida gapirgandi. MDH mamlakatlari razvedka xizmatlari rahbarlari bilan uchrashuvda u Afg'onistondan terrorchi guruhlar kengayishi mumkinligi haqida ogohlantirgan. Prezidentning so'zlariga ko'ra, Markaziy Osiyo mintaqasida terrorizm tarqalishiga qarshi kurashish MDH davlatlari uchun ustuvor vazifadir. Afg'onistondagi voqealar Markaziy Osiyo respublikalari, Kavkaz va boshqa mintaqalardagi vaziyatga jiddiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.
Bu operatsiya uchun javobgarlikni Rossiya Federatsiyasida taqiqlangan IG terrorchilik guruhi o'z zimmasiga oldi. Aamaj News nashrining yozishicha, terrorchilar terakt sodir etganlarning ismlarini oshkor qilishgan va jinoyat sodir etilishidan oldin ham ularning fotosuratlarini chop etishgan. Bular guruh a'zolari Anas Xurosoniy va Abu Ali Baluchiy edi.
Isroil davlat arbobi va siyosatshunosi Yakov Kedmi FANga bergan intervyusida, bu Qandahordagi birinchi bunday holat emasligini aytdi. Ekspertning so'zlariga ko'ra, har ikki safar ham afg'on ichki to'qnashuvi sabab bo'lgan. Shunga qaramay, bu voqea butun Markaziy Osiyo mintaqasi uchun katta ahamiyatga ega.
Avvalroq Rossiya rahbari Vladimir Putin bu haqida gapirgandi. MDH mamlakatlari razvedka xizmatlari rahbarlari bilan uchrashuvda u Afg'onistondan terrorchi guruhlar kengayishi mumkinligi haqida ogohlantirgan. Prezidentning so'zlariga ko'ra, Markaziy Osiyo mintaqasida terrorizm tarqalishiga qarshi kurashish MDH davlatlari uchun ustuvor vazifadir. Afg'onistondagi voqealar Markaziy Osiyo respublikalari, Kavkaz va boshqa mintaqalardagi vaziyatga jiddiy ta'sir ko'rsatishi mumkin.
Bu xavfli, chunki fundamentalist islomning salohiyati, ayniqsa,"Tolibon" ko'rinishida, xalifalik haqida gapirganda, birinchi navbatda mahalliy aholisi shimoliy Afg'onistonda joylashgan respublikalarga xavf tug'diradi. Ular tojiklar, o'zbeklar va turkmanlar. Va aynan shu respublikalar Tolibon terrorchilarining o'z ta'sirini kuchaytirish uchun potentsial kirib boradigan sohasi bo'ladi. Bunga qarshi turish juda qiyin. Bu respublikalarga Rossiyadan tashqari hech bir davlat yordam bera olmaydi.
Yakov Kedmi
Isroil "Nativ" maxsus xizmatining sobiq rahbari
Tojikiston va Qirg'iziston KXShT doirasida kuchli qo'llab-quvvatlanadi. O'zbekiston, Global Firepower reytingiga ko'ra, Markaziy Osiyo respublikalari qo'shinlari orasida eng kuchlisi hisoblanadi, ammo bu qarama -qarshilikda qurol-yarog' va texnik vositalar emas, balki terrorchilar ishlatadigan narsalar - partizan urushi muhim ahamiyatga ega. Siyosatshunosning so'zlariga ko'ra, biz harbiy jang haqida emas, balki mafkuraviy va diversiya harakatlarining kirib borishi haqida gapirayapmiz va bu yerda toliblarning afzalliklari bor: milliy, diniy, taktik. Bu urushda yolg'iz qarshilik ko'rsatish mumkin emas - g'alaba qozonish uchun harakatlarni birlashtirish kerak.
O'zbekiston kerakli xulosalarni chiqarishi kerak: u hal qiluvchi pozitsiyani egallashi kerak, keyin bu oqimga qarshi turish uchun yaxshi imkoniyatlar bo'ladi. Tashqi tahdidga qarshi kurashda respublikaning samarali markazlashgan hukumati, albatta, juda muhim, lekin bu yetarli emas. Mamlakat kimga tayanishi mumkinligini bilishi kerak. Rossiya bu qarama-qarshilikda O'zbekistonga yordam berishi kerak.
Yakov Kedmi
Isroil "Nativ" maxsus xizmatining sobiq rahbari
G'arbning qo'llab-quvvatlashi hech bir davlatga terrorchilarga qarshi mafkuraviy kurashda qarshilik ko'rsatishga yordam bera olmadi. Afg'onistondagi voqealarni eslashning o'zi kifoya: amerikaliklar Tolibonga qarshilik qila olmasliklarini anglab, ular bilan muzokaralarga kirishdi. Garchi ular hozir O'zbekiston bilan afg'on terrorchilari bilan qo'shma qarama-qarshilik haqida muzokara olib borishga harakat qilsalar ham, ertaga AQSh u yoki bu turdagi toliblar bilan muzokaralarni boshlamasligiga kafolat yo'q.
AQSh o'z harbiy bo'linmalarini respublikaga joylashtirmoqchi. Lekin ular Afg'onistonda bo'layotgan voqealarga hech qanday ta'sir o'tkaza olmaydi. Afg'onistonda bo'lgan davrlarida, ular buni qila olmadilar va endi ular o'z vatanlarini himoya qila olmaydigan odamlarning kichik maslahatchilari bilan O'zbekistonni himoya qila olishlariga ishontirmoqchi. Bunga ishonish uchun mutlaqo sodda bo'lish kerak. Demak, O'zbekistonning rad etishining obyektiv sababi bor - bu masalada amerikaliklarga ishonib bo'lmaydi.
Yakov Kedmi
Isroil "Nativ" maxsus xizmatining sobiq rahbari